Home
Wprowadzenie
Programy
Inne
  

Choroby powodowane zasoleniem gleby

Słownik niezrozumiałych pojęć tutaj

Wprowadzenie

Zasolenie stanowi duży problem w produkcji, szczególnie gdy:

1.
Używaną wodą do nawadniania roślin jest woda morska.
2.
Plantacje są usytuowane w miejscach znajdujących się pod działaniem wiatru morskiego zawierającego duże ilości soli.
3.
Gleba i woda stanowisk uprawnych zawiera z natury duże ilości soli.
4.
Gleba jest słabo przepuszczalna, ułatwiając gromadzenie się soli w strefie korzeni roślin.
5.
Stosuje się nadmierne i nieracjonalne nawożenie oraz nawadnianie roślin i gleby.
6.
Używa się substancji chemicznych, głównie chlorku sodu (NaCl), w celu likwidowania śliskości zimowej na jezdniach i drogach.

Rośliny różnią się tolerancją względem wysokich poziomów rozpuszczalnych soli. Wiele roślin dziko rosnących jest przystosowanych do wzrostu i rozwoju w środowisku silnie zasolonym. Są to tzw. halofity lub słonorośla. Natomiast glikofity są roślinami wykazującymi w różnym stopniu wrażliwość na stresy solne.

Ze względu na stopień wrażliwości na sól rośliny dzieli się na:

1.
Mało wytrzymałe na zasolenie. Jest to większość roślin warzywnych (np. fasola, groch, marchew, rzodkiewka, seler, truskawka) i drzewa owocowe (np. brzoskwinia, jabłoń, wiśnia).
2.
Umiarkowanie tolerancyjne na zasolenie. Grupa ta obejmuje większość zbóż (np. kukurydza, owies, żyto), z wyjątkiem jęczmienia, oraz kapustę, lucernę, ogórek, słonecznik, szparagi, szczypiorek i ziemniaki.
3.
Dość wytrzymałe na zasolenie. Roślinami tymi są np. burak pastewny i cukrowy, jęczmień i koniczyna.

Uprawne glikofity rosnące w środowisku zasolonym wydają niższe i gorszej jakości plony oraz są zwykle bardziej podatne na choroby infekcyjne.

Sole oddziaływują na rośliny:

  1. Pośrednio przez działanie osmotyczne wywołujące suszę fizjologiczną.
  2. Bezpośrednio wskutek zakłócenia procesów fizjologicznych i morfologiczno-anatomicznych.

Skutkami bezpośredniego oddziaływania soli na rośliny są:

  1. Zmiany w kształcie chloroplastów.
  2. Zwiększenie objętości jądra komórkowego i jąderek.
  3. Zakłócenia równowagi procesów fizjologicznych i zmniejszające odporność roślin na choroby.
  4. Uszkodzenia ostre i międzyżyłkowe plamy żółtobrunatne, zrzucanie liści, zasychanie pędów i zamieranie roślin.
  5. Uszkodzenia chroniczne, w tym:

Symptomy chorobowe wywołane zasoleniem środowiska różnią się w zależności od:

  1. Rodzaju soli fitotoksycznej.
  2. Okresu działania i stężenia jonów.
  3. Genetycznej wrażliwości rośliny.
  4. Wieku i okresu ontogenezy rośliny.
  5. Pory roku, w którym działa czynnik toksyczny.
  6. Warunków klimatycznych i środowiskowych.
Zasolenie gleby

Cel ćwiczenia

1.
Poznanie objawów chorobowych spowodowanych nadmiernym zasoleniem gleby.

Materiał

Rośliny fasoli w doniczkach z glebą podlewaną wodą i roztworem NaCl o stężeniach 1, 3, 6 i 10 g l-1.

Ćwiczenie

1.
Wysiej możliwie dużo nasion do doniczek plastykowych o średnicy ok. 10 cm wypełnionych glebą. Gdy rośliny osiągną stadium 1. liścia do 2 liści, rozpocznij ich podlewanie roztworem NaCl o stężeniach 1, 3, 6 i 10 g l-1. Rośliny kontrolne podlewaj wodą wodociągową. Rośliny podlewaj intensywnie co drugi dzień. Aby rośliny były pod ciągłym oddziaływaniem stresu solnego, wstaw doniczki do kuwet i nie usuwaj nadmiaru roztworu gromadzącego się na dnie kuwety do czasu następnego zastosowania roztworu NaCl. Przed każdym nowym zastosowaniem roztworu NaCl i wody wylej zawartość kuwety. Wykorzystując dostępny materiał określ pokrój, zabarwienie, wysokość i obecność nekroz u roślin fasoli poddanej działaniu wody i roztworu NaCl o stężeniach 1, 3, 6 i 10 g l -1. Wyniki porównań zestaw w tabeli.

Pytania

1.
Poza wrażliwością roślin, od czego jeszcze zależy wielkość efektu zasolenia środowiska?
2.
Jakie objawy innych chorób przypominają symptomy wywołane nadmiernym zasoleniem gleby?